“Erg hè, de aanslag op Charlie Hebdo in Parijs!”
“Maar tegelijkertijd vermoordde Boko Haram duizenden mensen in Nigeria en daar hoor je niemand over!”
Dit is whataboutery. Iemand praat over iets ergs, en direct wordt het erge onderwerp genegeerd en er iets veel ergers op tafel gegooid.
Begrijp me niet verkeerd, de massaslachtingen van Boko Haram zijn verschrikkelijk. De aanslag op Charlie Hebdo is verschrikkelijk. Qua body count is Boko Haram het “ergst”. Maar betekent dit dan automatisch dat je de aanslag in Parijs minder erg zou moeten vinden?
Nee, natuurlijk niet.
Charlie Hebdo vs Boko Haram
Verwerpelijk of niet, het is logisch dat de doorsnee Nederlander meer geraakt is door de aanslagen in Parijs, dan door de aanslagen van Boko Haram in Nigeria.
In vergelijking met Nigeria, is Frankrijk om de hoek. Veel Nederlanders zijn in Parijs geweest. Deze aanslag was in onze achtertuin. Het was een aanslag op onze westerse waarden; persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.
In Nigeria zijn weinig Nederlanders geweest. Sowieso weten maar weinig mensen het verschil tussen Nigeria en Senegal of een ander random Afrikaans land; Afrika is een black box voor de gemiddelde Nederlander.
En waar de motieven van de gebroeders Kouachi duidelijk zijn (ze hebben de profeet gewroken, want die was superduper gekwetst door de cartoons van Charlie Hebdo) hebben de meeste Nederlanders geen flauw idee waarom Boko Haram (wie?) het nodig vond om zo’n 2000 mensen in Baga (waaro?) te vermoorden. Maar waarom horen we zo weinig over Boko Haram, en is het zo moeilijk om je er druk om te maken?
Boko Haram is minder sexy dan IS of Al Qaeda
Zo’n beetje iedereen in de westerse wereld kent Al Qaeda. Na 11 september 2001 was Al Qaeda haast non-stop in het nieuws. De aanslag op het WTC, de aanslagen in Londen en Madrid; goede manieren om alle journaals en kranten in het Westen over je te laten schrijven. Dito voor IS, pas toen ze de Yezidi’s uitmoordden en westerse journalisten gingen onthoofden, hadden we aandacht voor ze.
En vergis je niet, het journaal heeft niet als hoofdtaak om al het nieuws te brengen (dat past niet in één uitzending), maar om gebeurtenissen uit te kiezen die verkopen. IS en Al Qaeda verkopen als een malle, omdat ze Westerlingen vermoorden. Wil je als niet-westerse terreurorganisatie gratis zendtijd? Vermoord een westerling. Wil je heel veel gratis zendtijd? Vermoord een westerse journalist. Die mensen maken namelijk het nieuws en worden persoonlijk geraakt door de dood van een collega.
De broers Kouchi hadden banden met Al Qaeda (sterker nog, de aanslag in Parijs is opgeëist door Al Qaeda), doorgewinterde rotten, die heel goed weten hoe ze ons overstuur moeten krijgen.
#BringBackOurGirls
In april 2014 kreeg Boko Haram eindelijk net zulke aandacht in de media als rivalen Al Qaeda en IS (vergis je niet, Al Qaeda en IS zijn niet uitwisselbaar. Zie ze als Pepsi en Coca Cola, ze maken beiden hetzelfde product, maar net even anders en zijn elkaars concurrenten. Boko Haram is gelieerd aan Al Qaeda, en is dus een soort 7-UP.)
Als mannen andere mannen uitmoorden, schrikken mensen niet zo erg. Maar als volwassen mannen 276 meisjes ontvoeren, wordt de wereld boos. Dus werd er druk getwitterd met de hashtag #BringBackOurGirls en schreef zowaar elke krant erover. Inmiddels zijn we een paar maanden verder, zijn de girls niet back en wordt er zelden nog over geschreven. Een paar meisjes wisten te ontsnappen, en de overgebleven meisjes worden nu nog steeds mishandeld, verkracht en gedwongen te trouwen met leden van Boko Haram. Maar ze waren wel trending topic op Twitter en Michelle Obama ging ernstig kijkend voor deze meiden op de foto!
Racisme?
Verschillende mensen beweren dat we niets over Boko Haram horen, omdat hun slachtoffers zwarte Afrikanen zijn. Een bevolkingsgroep waar de meeste witte westerlingen niet veel mee hebben. Een blanke redacteur die in Parijs wordt afgeslacht, doet ons blijkbaar meer dan een zwarte vrouw die in een bokkiewokkiedorp in Verweggistan levend in de brand wordt gestoken.
Is dat vanwege haar huidskleur? Of gewoon omdat ze te ver weg is? Of omdat het gewoon makkelijker is om je te identificeren met iemand die er ongeveer hetzelfde uitziet als jij, in gelijkwaardige omstandigheden woont en min of meer dezelfde levensstijl heeft?
Waarom kregen de slachtoffers van Al Qaeda in Parijs een mars (waarin zelfs leiders van verschillende landen meeliepen!) en de slachtoffers van Boko Haram in Nigeria niks? Is dat omdat zwarte levens ons echt niet boeien? Of heeft het toch met marketing te maken?
Kom niet aan westerse waarden – in het westen
IS vermoordde westerse journalisten in het Midden-Oosten.
Al Qaeda ook, en gooide er nog een lading burgerslachtoffers in de VS en Europa bovenop.
IS en Al Qaeda zijn gevaarlijk voor ons. Ze willen alles stuk maken waar wij voor staan. Ze vallen ons rechtstreeks aan. Op ons eigen grondgebied.
Boko Haram vermoordt voornamelijk Nigerianen. In Nigeria. Heel kut, maar daar hebben wij niet echt last van. Maar wat veel mensen niet weten, is dat deze mensen vermoord worden vanwege hun westerse ideeën (of gewoon omdat ze in de weg staan, en moorden ontzettend leuk is voor psychopaten en dan maakt het waarom ook niet uit.)
Boko Haram vindt alles wat westers is Haram, onrein. Ze willen dat iedereen in Nigeria en omstreken zich bekeert tot de Islam. Dit proberen ze onder andere te bereiken door scholen aan te vallen, want op veel scholen worden geen traditionele Islamistische lessen gegeven, maar westerse. Er zijn zelfs christelijke scholen! Jongen en meisjes zitten door elkaar! En als extremisten iets pissig maakt, zijn het wel meisjes met een goede opleiding. Vraag maar aan Malala Yousafzai. Een logische stap dus om schoolmeisjes te ontvoeren, verkrachten en bekeren.
Boko Haram valt dus net als Al Qaeda en IS westerse waarden aan, alleen doen ze dat niet in het westen, en vallen er geen westerse slachtoffers.
Dus is er minder aandacht en minder ophef.
Onmenselijk? Nee, juist niet.
Eigen leed is erger
Toen de vader van mijn beste vriendin overleed, heb ik tranen met tuiten gehuild. Toen de vader van een kennis overleed, heb ik geen traan gelaten. Terwijl dode vaders toch even erg zijn. Maar de vader van mijn vriendin kende ik, ik hou van haar en voel haar verdriet. De vader van de kennis heb ik nooit ontmoet, en ik hou niet van mijn kennis. En als mijn eigen vader dood gaat, huil ik het hardste.
Bekend leed raakt altijd meer dan onbekend leed.
Maakt dat de aanslag van Boko Haram minder erg dan de aanslag van Al Qaeda in Parijs?
Nee.
Want als whataboutery iets leert, is het wel dat je leed niet kunt vergelijken. Leed is geen wedstrijd. Door tegen mensen die oprecht ontdaan zijn over de aanslag in Parijs te gillen over Boko Haram, wordt hun leed niet minder en gaan ze zich niet opeens druk maken om Boko Haram.
Mensen gaan zich wél druk maken als ze voorgelicht worden over wat er precies gebeurt in Nigeria. Daarom een oproep aan ieder medium (van krant en journaal tot blog) dat zichzelf Charlie noemde; schrijf. Schrijf over Boko Haram. Maak deze onzichtbare gruweldaden zichtbaar.
Bronnen en achtergrondinformatie:
- Boko Haram massacres as many as 2000
- Terrorists kidnap more than 200 Nigerian girls
- AQIM’s threat to western interests in the Sahel
- The campaigners who won’t forget the schoolgirls kidnapped by Boko Haram
- Al Qaeda map: ISIS, Boko Haram and other affiliates’ strongholds across Africa and Asia
- Nigeria’s Boko Haram; frequently asked questions (PDF)
- Word of the week: whataboutism
- For Paris attackers, terror ties ran deep
- Contextualizing Boko Haram
Whataboutery’s die ik uit het artikel heb geschrapt, omdat ‘ie anders te lang werd:
Waarom kregen de 12 doden in Parijs een mars, en de 77 slachtoffers van Breivik niet?
Waarom hadden de ontvoerde Boko Haram-meisjes wel een hashtag, en hoor je niemand over de Libische kinderen die doodvriezen in vluchtelingenkampen?
Waarom geven we massaal geld aan Serious Request om vrouwen en meisjes te steunen die slachtoffer zijn van seksueel geweld in oorlogsgebieden, en spreken we niet over de 25 Nederlandse vrouwen die iedere week aangifte doen tegen seksueel geweld?
