Na haar non-fictie boeken How to be a woman en Moranthologie, komt rockheldin, feminist en grappengodin Caitlin Moran nu met een roman. Bouwpakket van een meisje is een vrij standaard coming-of-age verhaal, maar dankzij hoofdpersoon Johanna Morrigan is er niets standaard aan deze roman. Spoiler: deze recensie eindigt met de maximale score voor Bouwpakket van een meisje.
Puberen is een fulltime baan
Veertien zijn is moeilijk. Veertien zijn in een achterbuurt van Wolverhampton is dubbel zo moeilijk. Maar Johanna lijdt er niet heel erg onder, ze gaat gewoon haar eigen gang. Ze leest romans uit de vorige eeuw, fiets heen en weer naar de bieb, speelt met haar vier broers en vingert zich suf.
Want dat is namelijk op haar veertiende Johanna haar grootste probleem; ze is een ongezoende maagd. En ze zou heel graag willen zoenen. Maar hoe regel je dat, als meisje met overgewicht? Gelukkig krijgt Johanna een kans. Een kans om beroemd en succesvol te worden.
Ze doet mee aan een gedichtenwedstrijd en mag haar gedicht op televisie voorlezen. Tijdens het bijbehorende interview zet ze zichzelf zo voor schut, dat ze dood wil. Of nou ja, niet per se dood, maar ze wil niet meer zo leven. Zo raar, zo gênant, zo maagdelijk. Dus doet ze wat iedere verstandige puber doet, ze vindt zichzelf opnieuw uit. De suffe Johanna is dood, vanaf nu gaat ze door het leven als de ruige Dolly Wilde.
Bouwpakket van een meisje
Dolly Wilde is al vrij snel succesvol. Ze mag bands recenseren voor een nationaal muziektijdschrift, en komt zodoende opeens heel vaak haar slaapkamer uit. Ze begint met drinken en roken en besluit seksavonturier te worden. Dat manisch masturberen is immers best droevig, want Johanna mag dan een ongezoende maagd zijn, maar Dolly absoluut niet.
En het lukt. Met haar nieuwe imago is ze opeens aantrekkelijk voor mannen. Ze is steeds vaker in Londen, maakt de meest waanzinnige avonturen mee en verdient opeens geld. Maar als je je geld verdient door vernietigende recensies te schrijven over bands, maak je je helaas niet populair. En als mensen je zien als goedkoop sletje, voel je je niet heel erg fijn over jezelf… Heeft Johanna het verkeerde bouwpakket gebruikt om een meisje te bouwen?
Onverwacht scherp
De belangrijkste reden waarom ik Caitlin Moran op handen draag is niet haar humor. Maar haar scherpte. Ze is de vrouwelijke evenknie van Louis C.K., ja, haar humor doet je schuddenbuiken, maar tegelijkertijd trek je ook je wenkbrauw op en sta je stil bij al het nare wat ze al lachend onder je aandacht brengt.
Zo is Bouwpakket van een meisje veel meer dan het grappige verhaal van Johanna/Dolly. Het is ook een aanklacht tegen de klassenmaatschappij en geeft je een ontnuchterend kijkje in hoe het is om met armoede te leven. Bouwpakket van een meisje is een feministische roman, zonder dat de woorden ‘feminisme’ of ‘emancipatie’ erin voor komen.
En juist dat maakt Bouwpakket van een meisje zo ontzettend goed. Moran schrijft niet over een dubbele standaard op het gebied van seks, maar laat Dolly het gewoon ervaren en zo heb je als lezer zelf de ruimte om er iets van de vinden. Moran preekt niet, Moran vertelt de lezer niet wat goed is of slecht Ze speelt met stereotypes en zet je steeds op het verkeerde been.
Niets dan lof
Door deze subtiele dubbele laag, zal iedere lezer dit boek anders ervaren. Voor de oppervlakkige lezer is het ‘gewoon’ een ontzettend grappig verhaal met onverwachte wendingen, de kritische lezer zal zijn/haar hoed afnemen voor deze subtiele aanklacht tegen de maatschappij.
Tel daarbij op dat er verschillende beroemde bands en briljante literatuur voorbij komen en dat Moran de sfeer van de jaren ’90 geweldig weer heeft weten te geven, en je hebt een nagenoeg perfecte roman.
Bouwpakket van een meisje krijgt vijf van de vijf roze kogels.
Wil je Bouwpakket van een meisje van Caitlin Moran lezen? Via deze link kun je de Nederlandse versie bij Bol.com bestellen, en hier is de Engelse versie te koop.
Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar
340 pagina’s
Augustus 2014
