Hoera, een nieuw zelfhulpboek, daar hadden we nog niet genoeg van! Zou je cynisch kunnen denken als je Je bent wat je doet van Roos Vonk in handen krijgt. Maar dit is niet zomaar een zelfhulpboek, het is een soort meta-zelfhulpboek, waarin uitgelegd wordt hoe je nu precies gedragsverandering kunt bewerkstelligen.
Mensen zijn simpele diertjes
We vertonen allemaal ‘slecht’ gedrag. We roken, drinken te veel, bewegen te weinig, kijken te veel televisie, blijven te lang aan die foute ex plakken, et cetera. Maar soms zijn het ook kleinere dingen; we voelen ons snel aangevallen, checken dwangmatig Facebook, denken dat we er altijd maar alleen voor staan, dat niemand ons begrijpt en nog meer groot klein leed.
Dit zijn allemaal aangeleerde gedragspatronen. Niemand is met een peuk en een blikje bier in de hand geboren, en besefte direct dat hij/zij een perfectionist is en alles altijd alleen moet opknappen. We hebben dit gedrag dus ergens in de loop van ons leven opgepikt en er onbewust een patroon van gemaakt.
En onze hersens werken vrij simpel; gedragspatronen die al bestaan, voeren we makkelijker uit dan nieuwe gedragspatronen.
Daarom is stoppen met bepaald gedrag zo ontzettend moeilijk. Vonk omschrijft het als een T-splitsing die je continu tegen komt. Kies je voor het makkelijke pad, waardoor je je slechte gedragingen steeds herhaalt en bevestigt, of ga je de andere kant op? Maar de andere kant is een onbetreden pad en voelt ongemakkelijk, ook al brengt het je dichterbij je doel.
Morgen
Omdat het nieuwe patroon ongemak oplevert, stellen we alles uit en verzinnen we smoesjes om ons gedrag te rechtvaardigen. Morgen stoppen we echt met snoepen, plegen we dat lastige telefoontje en maken we het uit met die man/vrouw die ons eigenlijk helemaal niet waardeert.
Maar ‘morgen’ komt maar niet.
We wachten op een excuus, op een teken. We denken dat eerst de omstandigheden moeten veranderen, voordat wij het kunnen.
Die gedachte geeft Vonk in Je bent wat je doet een flinke bitchslap.
Met behulp van verschillende onderzoeken toont Vonk aan dat we helemaal geen zielige slachtoffers zijn van onze omgeving en onze hersenen, en dat we verandering toch echt zelf in de hand hebben. Je kunt wel van alles vinden en denken, maar uiteindelijk gaat het om doen.
Maar doen is moeilijk!
De enige reden waarom we dingen niet doen of volhouden, is omdat bestaand gedrag makkelijker is. Als je stopt met roken of snoepen, voel je je rot. Want je wilt een sigaret. Of een zak M&M’s. Maar dat mag niet en daarom voelen we ons ongemakkelijk en willen we toegeven. Waardoor we ongezond blijven.
Precies daarom wisselt Vonk de toegankelijke theoretische uitleg af met oefeningen. Stop je hand in een bak ijswater, en laat je hand daar zitten, zelfs als het onaangenaam begint te voelen. We zijn namelijk enorm geneigd onaangenaam gedrag uit de weg te gaan, terwijl we het prima kunnen. Voel je je rot omdat je een bepaalde gedraging achterwege moet laten? Prima, voel je maar rot. Accepteer dat het even rot voelt, en dat het steeds makkelijker wordt.
Nu is “gewoon doen” een kutadvies, dus legt Vonk helder uit wat er allemaal vooraf moet gaan aan het doen. Weet waarom je het doet, hoe je het wilt doen en wat je ermee bereikt.
Iedere sigaret die je niet rookt, helpt je dichter bij je doel te komen; afkicken van een ongezonde verslaving. Iedere keer dat je je ex niet terug belt, ben je een stap dichterbij je doel; een leven zonder iemand die je schade toebrengt.
Toegankelijk opgeschreven
Roos Vonk heeft het talent om complexe materie toegankelijk op te schrijven. Ze haalt enorm veel verschillende studies aan (maar liefst 217 noten!) en vertaalt deze naar begrijpelijke dagelijkse praktijk. En dat is direct het minpunt van het boek, als je al een beetje weet van gedragsleer en sociale psychologie, vertelt dit boek je weinig nieuws.
Maar als je nog een beetje in het duister tast over waarom je doet wat je doet, is Je bent wat je doet een geweldig startpunt om beter te begrijpen hoe je “werkt” en waarom het zo moeilijk kan zijn om je gedrag te veranderen.
Prachtige en duidelijke vormgeving
De vormgeving ondersteunt de leesbaarheid enorm. Belangrijke zinnen zijn alvast gehighlight, en in de kantlijn wordt extra duiding gegeven, of terug verwezen naar eerdere hoofdstukken. De kleine tekeningetjes in de hoofdstukken zorgen ervoor dat het boek niet alleen inhoudelijk boeit, maar ook visueel.
Conclusie
Als je iets wilt veranderen in je leven en je weet niet goed hoe, is Je bent wat je doet van Roos Vonk een goed startpunt. Wil je niets veranderen in je leven en wil je gewoon meer lezen over hoe je hersenen werken, hoe je andere mensen en jezelf kunt beïnvloeden? Ook dan is Je bent wat je doet een aanrader.
Omdat de theorie wordt afgewisseld met eenvoudige oefeningen, kun je je nieuwe kennis direct in de praktijk toepassen, waardoor het makkelijker wordt om je gedrag te veranderen.
Tip: veel noten uit het boek verwijzen naar websites. Vonk is zo aardig geweest om deze allemaal online te zetten. Als het boek te oppervlakkig voor je was, kun je hier dus nog veel dieper in de materie duiken.
Wil jij Je bent wat je doet van Roos Vonk lezen? Via deze link kun je het boek bij Bol.com bestellen.
- Uitgeverij Maven Publishing
- 238 pagina’s
- April 2014
Pingback: Recensies: Roos Vonk - Je bent wat je doet | Ranking the Books()