Al sinds ik een klein meisje was, leerde mijn vader me wijze lessen. Van jongs af aan wilde ik alles graag perfect doen. Zelfs als ik een schilderijtje maakte, moest het in één keer goed zijn. Als dit niet lukte, werd ik verdrietig. ‘Verzin een list’, zei mijn vader dan altijd. En ook al ben ik inmiddels vierentwintig, zijn wijze lessen helpen me nog steeds.
Als iets me niet direct lukt, zijn dit nog steeds de drie woorden die bij me opkomen. Niet bij de pakken neer zitten, maar een list verzinnen. Een manier verzinnen waarop het wel lukt. Of een manier verzinnen waarop het anders kan. Of soms zelfs een manier verzinnen waarop ik kan accepteren dat iets niet (direct) lukt.
Wat mijn vader me ook leerde, is dat het proces belangrijker is dan het resultaat. Het is belangrijker dat je iets leert, iets dat je leuk vindt, en dat je plezier beleeft aan die activiteit, dan dat je een torenhoog resultaat neerzet. Met het toepassen van deze wijze raad heb ik meer moeite. Het is iets waar ik vaker, zelfs heel vaak, tegenaan loop. Ik weet dat iets zo is, ik weet met mijn gezonde verstand dat het erom gaat dat je waardevolle ervaringen opdoet, dat je dingen leert die je leuk vindt, dat je geniet van wat je doet en van alles om je heen. Waarom wordt ik dan toch zo vreselijk kwaad op mezelf als ik iets met een minder hoog resultaat afsluit dan waar ik op in had gezet?
Ik denk heel veel na de laatste tijd. Nog meer dan ik normaal doe. Ik doe mijn best dingen te accepteren zoals ze zijn. Mindfulness helpt hierbij. Je leert je gedachten en gevoelens te herkennen en te lokaliseren. Je leert ze te relativeren en accepteren. Het zijn gedachten. Gedachten van voorbijtrekkende aard, ook al komen ze frequent weer opdagen. Je leert ze er te laten zijn en er niet al te veel mee te doen. Waar ik vroeger gefrustreerd of boos kon worden om gedachten, begin ik nu te merken dat ik ze veel beter op waarde kan schatten. Maar wanneer de emoties de overhand krijgen, lijken al deze ontdekkingen onvindbaar te zijn.
Ik kan presteren. Onder druk, onder moeilijke omstandigheden. De laatste tijd gaat me dit echter moeilijker af. De moeilijke omstandigheden kregen de overhand. Ik kan ze niet meer zo goed wegdrukken als vroeger. En dat is eigenlijk ook alleen maar beter. Het wegdrukken van gedachten of gevoelens, werkt uiteindelijk altijd in je tegendeel. Later zul je er waarschijnlijk meer last van krijgen dan als je ze op het moment zelf gewoon toelaat. En daarom laat ik alles nu toe, in het moment waarop het nodig is. Dat probeer ik tenminste. En als je dat voor het eerst in je leven doet, zul je dus ook merken dat je minder goed kunt presteren. Dat je concentratie eronder te lijden krijgt. Maar ook dit is iets dat je moet accepteren.
Ik belde mijn vader toen ik een cursus op het randje, met een veel lager cijfer afsloot dan ik had gehoopt. Na een relativerend gesprek, waarin alle omstandigheden op een rijtje werden gezet en de uitkomst eigenlijk alleen maar positief was, zei ik tegen mijn vader; “ik weet niet wat het is, maar ik ben altijd zo op hoge resultaten gericht.” En papa zei; “zo heb ik je niet opgevoed, hè Sofietje. Het gaat om het proces, niet om de resultaten”.
