Nederland loopt op veel vlakken voor, maar op het gebied van stigmatisering van psychische aandoeningen, lopen we helaas hopeloos achter. Schizofrenen zijn enge potentiële moordenaars, een ‘verward persoon’ is net zo gevaarlijk als een ‘verdacht pakketje’ en mensen met een psychische aandoening zijn onvoorspelbaar, onbekwaam en gevaarlijk. Als je echter weet dat 42,7% van alle Nederlanders (!!!) een psychische aandoening heeft, is het nog absurder dat er nog zo’n taboe rust op psychische problemen en dat patiënten zo gestigmatiseerd worden.
De rol van de media bij stigmatisering van psychische aandoeningen
Net als bij haast alle andere dingen in de wereld (verknipte schoonheidsideaal, het beroemd maken van stomme mensen en het verdraaien van uitspraken) is ook dit fenomeen de schuld van de media. Zowel bij verslaggeving in kranten en journaals als in films en series, worden negatieve stereotypes van mensen met een psychische aandoening neergezet.
Het gevolg? Ons collectieve beeld van mensen met een psychische aandoening is onterecht negatief en niet kloppend.
Verschillende media en journalisten zonder (voldoende) kennis van de ggz en psychiatrische aandoeningen doen dergelijke stigmatiserende uitspraken voortdurend. Een mogelijke oorzaak kan zijn dat (hoofd)redacteuren de neiging hebben markttrends te volgen. Dat wil zeggen dat zij eerder voor spannende en sensationele onderwerpen kiezen omdat de verkoopcijfers van de krant of inkomsten voor de online media, dan omhoog schieten. (Boke et al. 2007). Volgens de Goei, Plooy en van Weeghel (2006) geven kranten, televisie en films een vertekend beeld van mensen met psychische aandoeningen: zij worden vaak als gevaarlijke gek of als aandoenlijke gestoorde geportretteerd. (Bron)
Nu lijkt een stigma niet zo boeiend als je zwaar suïcidaal bent of leuke gesprekken met God hebt, maar uit verschillende onderzoeken blijkt dat – juist in Nederland! – mensen met een psychische aandoening vaak ‘dubbel’ lijden; onder de ziekte zelf en onder het stigma.
In het minst erge geval maken mensen onterechte aannames of doen ze lompe uitspraken (waardoor je je onbegrepen en aangevallen kunt voelen), in het slechtste geval kan het je je baan of sociale contacten kosten als ontdekt wordt dat je ‘gek’ bent.
In andere landen wordt hard gewerkt aan het opheffen van zulke stigma’s en zijn er zelfs officiële richtlijnen voor de media, in Nederland ontbreekt dit nog compleet. Lees en verspreid daarom vooral dit artikel van Psychiatrie Nederland en stop zelf ook met het stigmatiseren.
