Op het moment doe ik onderzoek naar de grondslagen van het surrealisme. Bijzonder snel kom je dan bij Sigmund Freud terecht, wiens psychoanalyse en droomduiding van enorme invloed zijn geweest op deze stroming. Over kunst had hij beter zijn mond kunnen houden, maar de beste man heeft toch eigenlijk hele zinnige dingen gezegd. André Breton was de grondlegger van het surrealisme en legde zijn ideeën vast in zijn ‘Manifeste du Surrealisme’. Hij was erg onder de indruk van Freuds droomanalyse. Ons onbewuste, onze onderdrukte wensen en dromen, werd de basis voor de werkwijze van de surrealisten. We moesten onze rede, ons gezond verstand, vooral niet de overhand laten krijgen en intuïtief te werk gaan. Onze dromen werden gezien als een glimp van de manier waarop een hele andere, alternatieve wereld werkt: de wereld van ons onbewuste. In surrealistische schilderijen werd veelal ‘de vrijlating van het onbewuste’ gedemonstreerd, wat leidde tot droomachtige, vervreemde en verwarrende beelden. Freud omschreef dromen als de vervulling van onderdrukte wensen. Onze dromen laten boodschappen uit ons onderbewustzijn naar boven komen. Trauma’s, fantasieën, onderdrukte emoties, alles drijft in onze dromen naar de oppervlakte. Wat opmerkelijk is, is dat Freud van zo’n grote invloed was op een kunststroming, maar hier zelf ontoereikende opvattingen over had. In een brief aan Breton schreef hij ooit dat hij van het surrealisme, net als van kunst in het algemeen, maar weinig begreep. Toch schreef hij jaren voor het surrealisme ontstond, een essay over kunst als wensvervulling. Net als in dromen, gaat in kunst, in het creatieve proces en de vervaardiging van het werk, een wens in vervulling. Ook een kunstenaar kent,...read more
